Ağır Söz

Söz hastalıklarından biri de insanın şöyle demesidir: 'Söylediğimin dinleyene ağır gelip gelmemesi beni ilgilendirmez.' Bunu söylerken de gereksiz konuşup konuşmadığına veya hangi bağlamda konuştuğuna dikkat etmez. Sonra şöyle der: 'Falana doğruyu söyledim, onu duymak kendisine ağır geldi. Doğruyu dinleyeceğine, kendini temize çıkarmaya çalıştı ve başkasını kınadı' Böyle bir insan 'Onların sözlerinin çoğunda hayır yoktur' ayetini unutur ki bu hastalığın ilacı bu ayettir. Başka bir ifadeyle ilaç 'onların sözlerinin çoğunda hayır yoktur, sadakayı tavsiye eden hariç' ayetidir.  

Doğru sözün yeri ve (söylenme) özelliği vardır. Bu ise onun açıkta değil, gizli söylenmesidir. Çünkü açıklık, farkına varılmayan bir hastalıktır. Çünkü bazen onu Allah'tan başkası adına verebilir. Sonra şöyle denilir: 'Ya da maruf olarak... İyi söz, Allah'ın belirlediği yerli yerinde söylenmiş ve dinleyende bir yarar sağlaması umulan sözdür. İşte bu, 'ya da maruf söz''ayetinin anlamıdır. Böyle yapmayan kimse, bildiğini iddia etse bile, cahildir. Sonra şöyle demiştir: 'Ya da insanların arasını düzeltmek için söylenen söz hariç.' Böylece insan Allah'ın muradının karşılıklı sevgi ve muhabbet olduğunu öğrenir ve bu yolda çabalar. Sözünü yerli yerinde kullanmazsa bu durum, ilişkilerinin kesilmesine, karşılıklı nefrete ve yüz çevirmeye yol açar.

 Bütün bunlardan sonra ise konuşan için şöyle der: 'Bunu Allah'ın rızasını kazanmak için yapan kimse ... ' Böyle bir davranış, Allah'ın razı olduğu hususları bilen kişiden ortaya çıkabilir. Allah'ın razı olduğu iş ise, ancak Kitabında ve Peygamber'inin dilinde şeriat yaptığı hususları bilmekle gerçekleşebilir. Böylece insan bir şeyi söylemek istediğinde, sözünü o yerde her bakımdan Allah'ı razı edecek şekilde söyleyip söylemediğine dikkat eder. Sözünde Allah'ın rızasını bozacak bir yön bile bulursa, sözün bütünü geçersizdir ve Allah nezdinde beğenilmemiştir. Çünkü bölünme veya ayrışma yoktur. Burası bir sürçme yeridir. İlacı ise, söylediğimiz gibi, meşru amel ve Allah'ı razı edecek işleri bilmektir.
Muhyiddin ibn Arabi (K.S.)